| JAAP VAN DUIJN | |
Een jaar na Lehman Wat de economische wetenschap anders maakt dan natuurkunde of scheikunde, is dat er weinig tot geen ruimte is voor proeven en experimenten. Op het microvlak lukt het nog wel om bijvoorbeeld de reacties van personen op verschillende beleidsimpulsen te meten, maar in de macro-economie moeten we de gebeurtenissen nemen voor wat ze zijn. We kunnen de klok niet een jaar terugdraaien en kijken wat er was gebeurd als de overheid een heel andere maatregel had genomen dan ze feitelijk deed. Zo zullen we nooit weten hoe de wereldeconomie er nu zou hebben voorgestaan als de Amerikaanse minister van Financiën, Henry Paulson, op 15 september 2008 niet had besloten om de zakenbank Lehman Brothers failliet te laten gaan, maar om die te redden. Was de Amerikaanse kredietcrisis dan ook ontaard in de diepste en de meeste landen omvattende economische recessie sinds de jaren dertig? Of hadden we dan in die maand september alleen maar langs de rand van de afgrond gelopen zonder erin te vallen? We zullen het nooit weten, net zomin als we ooit zullen weten wat er gebeurd was als Alan Greenspan veel eerder dan in 2004 de rente was gaan verhogen. Misschien was er dan minder geleend, was de Amerikaanse huizenmarkt niet oververhit geraakt en waren de hypotheekbanken ook niet in de problemen gekomen. Persoonlijk geloofde ik altijd dat de miljoenen die dagelijks beslissingen nemen over werken, consumeren, produceren en investeren, gezamenlijk de dynamiek van een economie bepalen. In goede tijden neemt het optimisme toe en worden mensen overmoedig, terwijl in slechte tijden mensen de neiging hebben de toekomst door een te sombere bril te bekijken. Door die golven van optimisme en pessimisme wordt er in goede tijden te veel geïnvesteerd en gefinancierd en in slechte tijden juist te weinig. Daardoor ontstaan economische cycli en omdat menselijk gedrag niet echt verandert, zijn er al conjunctuurbewegingen zo lang er markteconomieën zijn. Gelukkig zijn er aan beide uiteinden van het sentimentspectrum ook altijd correctiemechanismen. De beurs is zo'n correctiemechanisme: lang voor de conjuncturele top bereikt is beginnen beleggers al te verkopen en lang voor de bodem bereikt lonken de lage waarderingen alweer. Inflatie en daarop reagerend monetair beleid is een ander correctiemechanisme. Maar na 15 september 2008 ben ik aan dat beeld van de economie, als een supertanker, die wel bij te sturen valt, maar toch vooral zijn eigen weg gaat, gaan twijfelen. Ik weet, er zijn er die nu claimen alles goed voorspeld te hebben, maar de meesten van hen zijn permanent pessimistisch en zullen dat ook altijd blijven. De werkelijkheid is dat er na de Tweede Wereldoorlog diverse situaties zijn geweest waarbij het met de economie helemaal fout had kunnen aflopen, maar dat niet gebeurde. Zo werd na de krach van 19 oktober 1987 een wereldwijde recessie voorspeld, maar die kwam helemaal niet. Gedurende de Azië-crisis van 1997/98 werden door experts vele jaren van rampspoed voorzien, maar de Aziatische landen herstelden zich wonderbaarlijk snel en de crisis was snel vergeten. Maar na 15 september 2008 liep het allemaal anders. Op haast alle economische grafieken schoten de lijnen plotseling recht naar beneden. Was het de schuld van Paulson, of was de supertanker deze keer hoe dan ook op de klippen gelopen? We zullen het nooit weten. bron: DFT | |
zaterdag 12 september 2009
De duurste fout aller tijden: Lehman failliet laten gaan
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
De lessen van Lehman
BeantwoordenVerwijderenHet is nu precies op de dag af een jaar geleden dat het allemaal gebeurd is. Op 14 september, op een zondag en niet op een maandag. Het was op een zondag dat alles in elkaar stortte. Alle financiers, of bijna alle financiers in de wereld, of bijna de hele wereld hebben de dag doorgebracht gekoppeld aan het internet en aan elkaar, niet om er achter te komen of Lehman wel of niet overgenomen zou worden, want dat leed geen enkele twijfel, maar wie dat zou doen en op welke voorwaarden.
Na Barclays, die de handschoen in de ring had geworpen bij gebrek aan overheidssteun, wachtten wij op voorwaarden van overname door Bank of America. Men moet wel bedenken dat niemand zich kon voorstellen dat de USA regering Lehman zou laten vallen. Toen het nieuws op zondagavond kwam, was het eerst ongeloof gevolgd door onbegrip en tenslotte de paniek die over ons heenkwam.
Een jaar na Lehman is er nog niets veranderd op de markten?
Dat is niet waar. De markten zijn veranderd, maar dan wel in negatieve zin.
De concurrentie tussen de banken onderling is totaal verdwenen. Met de afgang van Bear Stearns, het faillissement van Lehman, Merrill Lynch en andere banken die zijn overgenomen, is de concurrentie tussen de zakenbanken totaal verdwenen. Daarom verdienen ze nu zoveel geld. Zij vormen met elkaar een kartel die de koek verdeelt. Die koek is weliswaar niet meer zo groot wat het aantal transacties betreft maar wel met commissies de ruim naar boven zijn doorgeschoten.
En wat te zeggen van de speculatie?
De banken hebben de laatste maanden nog nooit zoveel geld verdiend met speculatie, daarbij erg weinig risico nemend. Nee, de trading is niet afgenomen. Maar door dat er weinig concurrentie is, is de trading minder risicovol en veel winstgevender geworden.
Ons werd na het faillissement van Lehman door de G20 een nieuwe wereld voorgehouden, maar er is niets veranderd. Of het nu om de bonussen gaat, over regelgeving van de markten, over een controle op de speculatie, er zijn alleen maar mooie woorden gesproken maar geen enkele concrete maatregel getroffen. Lehman is een waarschuwing van een nog niet eerder gekende omvang geweest. De politiek heeft hier nog steeds niet de omvang van vastgesteld.
Euroland Finance, opgericht in januari 1999 door de huidige CEO Marc Fiorentino, is een onafhankelijke investeringsbank, gereguleerd door de AMF (Autorité des Marchés Financiers) en goedgekeurd door de CECEI. Disclaimer Fiorentino: niet van toepassing.
00:30 - 17 september 2011 door Stefaan Michielsen
BeantwoordenVerwijderenDe lessen van Lehman
Drie jaar na de val van de Amerikaanse zakenbank Lehman, die de internationale bankensector zwaar schokte en een diepe economische recessie veroorzaakte, dreigt een herhaling van het drama. De aanhoudende crisis rond de euro en de groeiende speculatie over een Griekse wanbetaling, door politici in Europa aangewakkerd, heeft een angstklimaat gecreëerd op de financiële markten. De banken durven elkaar geen geld meer te lenen, de beleggers vluchten weg. Intussen vergaderen de beleidsverantwoordelijken veel over de crisis, maar blijft een adequaat antwoord uit.
De situatie vandaag vertoont huiveringwekkend veel gelijkenissen met de aanloop naar de Lehman-crisis. Sommigen doen bijzonder luchtig over een mogelijke wanbetaling door Griekenland. Zelfs de Amerikaanse econoom Nouriel Roubini, een notoir onheilsprofeet, pleitte daar gisteren voor. Hij steunt zo de politici in Europa die niet langer Europees geld in de bodemloze Griekse put willen storten en de oplossing zien in een ‘ordelijke’ wanbetaling. De achterliggende redenering is dat de Grieken hun problemen aan zichzelf te wijten hebben, en dat ze zelf maar een grote inspanning moeten leveren om uit het moeras te geraken.
Die argumentatie is dezelfde als die van de Amerikaanse regering in september 2008, toen ze weigerde het belastinggeld van de Amerikaanse burgers aan te wenden om een zakenbank die zichzelf zwaar in de nesten had gewerkt van de ondergang te redden. De bankiers hadden gezondigd, zo klonk het, dus moesten ze ook boeten. Maar de Amerikaanse overheid maakte toen een belangrijke beoordelingsfout, begreep ze later. Het overeind houden van het financieel systeem had voorrang moeten krijgen op het bestraffen van de bankiers. Europa dreigt nu dezelfde fout te maken.
De Amerikaanse overheid maakte in 2008 nog een andere inschattingsfout. Het faillissement van Lehman kwam niet helemaal uit de lucht gevallen. De regering in de VS dacht dat de financiële markten op die eventualiteit voorbereid waren, dat de banken de schok wel zouden kunnen absorberen. Maar de chaos en de paniek die de val van Lehman zouden veroorzaken, en de verwoestende effecten ervan, had ze niet voorzien. Ook nu zeggen sommigen in Europa dat de banken bestand zijn tegen een Griekse wanbetaling. Dat kan kloppen, op voorwaarde dat een Grieks faillissement geen kettingreactie op gang brengt en Spanje en Italië met zich meetrekt. Dat doemscenario mag men niet zomaar opzijschuiven. De Tijd schetst vandaag in een speciale bijlage de mogelijke gevolgen van een Grieks faillissement. Die zijn dramatisch.
De Amerikaanse minister van Financiën, Timothy Geithner, die de Lehman-crisis van op de eerste rij meemaakte, kwam gisteren naar de top van de Europese ministers van Financiën in Polen om hen op de ernst van de situatie te wijzen. Hopelijk hebben die zijn waarschuwingen goed in hun oren geknoopt. De lessen van Lehman negeren zou misdadig zijn.
DeTijd
Treasury hoopt op winst bij steunprogramma's
BeantwoordenVerwijderenGepubliceerd IEX op 15 apr 2012 om 15:35
WASHINGTON (AFN) - Het Amerikaanse ministerie van Financiën hoopt een kleine winst te behalen op de totale staatssteun die is gegeven aan de banken, hypotheekverstrekkers en autobedrijven in de Verenigde Staten tijdens de kredietcrisis. Dat blijkt uit een publicatie die de Treasury zondag naar buiten bracht.
In het document The Financial Crisis Response staat dat als alle kosten tegen elkaar worden afgewogen, op zijn minst quitte wordt gedraaid en mogelijk zelfs een kleine winst wordt geboekt. ,,In het algemeen verwacht de overheid nu een 'break even'-resultaat op haar financiële stabiliteitsprogramma's en mogelijk een positief resultaat.''
Het grootste deel van de opbrengsten (179 miljard dollar) komt van de steunprogramma's voor de banken. De grootste verliespost (151 miljard dollar) zit aan de kant van de gesteunde hypotheekbanken Freddie Mac en Fannie Mae.
Recessie
Volgens het ministerie zorgde de kredietcrisis in de VS voor de zwaarste recessie sinds de Grote Depressie. Door de crisis gingen 8,8 miljoen banen verloren en werd 19,2 biljoen dollar (14.677 miljard euro) aan waarde van huishoudens weggevaagd, aldus het document.
Het ministerie zei dat nog een lange weg is te gaan voordat de economische schade door de crisis volledig is hersteld, maar dat de klap veel erger was geweest en de kosten veel hoger waren uitgevallen als niet was ingegrepen door de overheid.
Zwak
De Treasury stelde verder dat de Amerikaanse huizenmarkt is gestabiliseerd, maar nog wel zwak blijft. Op de banenmarkt zijn er sindsdien 4,1 miljoen banen bijgekomen, maar de werkloosheid is nog steeds hoog, aldus de publicatie.
Naast banken en hypotheekbedrijven schoot Washington ook de autoconcerns General Motors en Chrysler te hulp. De geschatte kosten bedragen 22 miljard dollar. Volgens het document zijn dankzij de staatssteun meer dan een miljoen banen in de VS behouden gebleven en zijn er sindsdien meer dan 230.000 banen bijgekomen in de autosector.